Do 31 marca 2023 roku można zwiedzać nową wystawę czasową pt. Dzieci - najmłodsze ofiary wojny. W 80. rocznicę wysiedleń ludności Zamojszczyzny. Ekspozycja w szczególny sposób skupia się na losie najmłodszych ofiar wojny. Wojny, która skradła im spokojne dzieciństwo - czas beztroskiej zabawy i miłości.
Powszechnie rozpoznawalnym symbolem wysiedlanej ludności Zamojszczyzny są Dzieci Zamojszczyzny, które tak jak dorośli dostały się w tryby bezwzględnej niemieckiej machiny wojennej. Nie sposób jest wyobrazić sobie przeżywanych przez nich emocji. Mamy nadzieję, że otwarta 25 listopada wystawa Dzieci - najmłodsze ofiary wojny. W 80. rocznicę wysiedleń ludności Zamojszczyzny nie tylko przybliży odbiorcy ten tragiczny rozdział w dziejach Zamojszczyzny ale również zwróci uwagę widza na współczesne konflikty, w których największymi ofiarami są cywile, a w szczególności dzieci. Dla nich koszmar wojny nigdy się nie kończy - przez całe życie niosą one bagaż dramatycznych wojennych wspomnień.
Jednym z najtragiczniejszych wydarzeń II wojny światowej w okupowanej Polsce była niemiecka akcja wysiedleńczo-osadnicza na Zamojszczyźnie, która została uznana za Pierwszy obszar osiedleńczy w Generalnym Gubernatorstwie. Aktion Zamosc rozpoczęła się w nocy z 27 na 28 listopada 1942 r. we wsi Skierbieszów. Wysiedlana w skrajnie barbarzyński sposób ludność trafiała do obozów przejściowych w Zamościu, Zwierzyńcu i Biłgoraju. Po selekcji kierowana była na roboty do Rzeszy, do obozów koncentracyjnych Auschwitz, Majdanek lub do tzw. wsi rentowych w dystrykcie warszawskim. Szczególny los spotkał dzieci z zamojskich wsi. Z 30 tys., dotkniętych wysiedleniami, znaczną część przeznaczono do zniemczenia i trafiła do niemieckich rodzin adopcyjnych. Ok. 10 tys., straciło życie. Do sierpnia 1943 r. wysiedlono 110 tys. Polaków z 294 wsi. Na opuszczonych ziemiach osiedlono 10–13 tys. Niemców. Tragedia ludności Zamojszczyzny stała się bezpośrednią przyczyną podjęcia akcji zbrojnej przez Polskie Państwo Podziemne. Oddziały partyzanckie przeprowadziły ok. 300 akcji zbrojnych. Międzynarodowy Trybunał w Norymberdze uznał wysiedlenia Zamojszczyzny i germanizację dzieci za zbrodnie przeciwko ludzkości, a konferencja UNESCO w Trogen z 1948 r. za zbrodnię ludobójstwa.
Eksponaty ze zbiorów:
- Muzeum Zamoyskich w Kozłówce
- Muzeum Wsi Lubelskiej w Lublinie
- Muzeum Zamojskiego w Zamościu
oraz własnych
Materiały pochodzą ze zbiorów:
- Archiwum Akt Nowych
- Narodowego Archiwum Cyfrowego
- Archiwum Państwowego Muzeum Auschwitz-Birkenau
- Archiwum Państwowego Muzeum na Majdanku
- Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej
- Archiwum Państwowego w Lublinie
- Archiwum Państwowego w Zamościu
- Archiwum Biblioteki KUL
- Bundesarchiv
- Niemieckiego Muzeum Historycznego w Berlinie
- Muzeum Regionalnego w Siedlcach
- Muzeum Regionalnego im. dr. Janusza Petera w Tomaszowie Lubelskim
- Muzeum Zamojskiego w Zamościu
- oraz własnych
Na wystawie prezentowany jest film animowany pt. „Bajka o Jasiu i Małgosi” o obozie koncentracyjnym dla Dzieci Polskich (1942-45) "Jugendverwahrlager" ukrytym w środku łódzkiego Getta. Twarze dzieci na marionetkach to fotografie bezimiennych więźniów pochodzące z dokumentacji obozowej. Autorem animacji jest pan Daniel Zagórski http://www.danielzagorski.com/2012/video/bajka.html
- Scenariusz i realizacja wystawy: Mirosław Bańkowski, Kinga Kołodziejczyk, Andrzej Maziarz
- Identyfikacja wizualna wystawy: Kinga Kołodziejczyk
- Aranżacja artystyczna wystawy: Natalia Szczerba
Wystawa powstała w ramach projektu „Dzieci – najmłodsze ofiary wojny. W 80. rocznicę wysiedleń ludności Zamojszczyzny” dofinansowanego ze środków Muzeum Historii Polski w Warszawie i Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego w ramach programu „Patriotyzm Jutra”.
Partner projektu: Państwowe Liceum Sztuk Plastycznych im. Bernardo Morando w Zamościu
DO POBRANIA:
