Projekt pt. „Utworzenie Muzeum Fortyfikacji i Broni w obrębie Bastionu III i Arsenału w Zamościu" został zrealizowany dzięki dofinansowaniu ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Programu Infrastruktura i Środowisko (www.pois.gov.pl), Priorytet XI Kultura i dziedzictwo kulturowe, Działanie 11.1 Ochrona i zachowanie dziedzictwa kulturowego o znaczeniu ponadregionalnym.
Przedmiotem projektu było utworzenie zespołu pod nazwą Muzeum Fortyfikacji i Broni obejmującego teren w rejonie XVII-wiecznego Bastionu III oraz obiekty zabytkowe tj. Arsenał i Prochownię. Zdegradowany teren poforteczny został poddany rewaloryzacji, uczytelniono obwałowania z galerią strzelniczą murów kurtyn fortyfikacji. Powstał fragment krajobrazu warownego twierdzy, w który wkomponowano współczesny obiekt muzealny, ulokowany w historycznym przebiegu kurtyny strzelniczej, z zachowaniem i przywróceniem historycznego układu i gabarytów wałów ziemnych. Elementy konstrukcyjne szklanego dachu budynku pod wałem naśladując geometrię obwałowania, są jego przedłużeniem. Jest to rekonstrukcja pozwalająca wykorzystać przestrzeń do współczesnej funkcji, pokazująca jednocześnie historyczną formę umocnień ziemnych. Projekt obejmował również wykonanie zagospodarowania terenu wokół obiektów, realizację niezbędnej drogi dojazdowej oraz nasadzenia zieleni fortecznej i parkowej. Obszary poddane rewitalizacji zostały zagospodarowane w sposób atrakcyjny, przyjazny i odpowiedni dla użytkowników. Wprowadzenie małej architektury, zachęca do zatrzymania się na dłużej, odpoczynku, relaksu.
Powstałe muzeum zostało wzbogacone i rozszerzone o nowe powierzchnie ekspozycyjne poprzez rewaloryzację i adaptację obiektu Prochowni zlokalizowanej na Bastionie III, uporządkowanie i modernizację wnętrza Arsenału oraz realizację nowej przestrzeni ekspozycyjnej pod wałem fortecznym przy kurtynie między bastionem a Bramą Szczebrzeską. W obiekcie ekspozycyjnym pod wałem zostały umieszczone między innymi zbiory broni eksponowanej przed realizacją projektu w plenerze w fosie i na słoniczole przed Bastionem III, co znacznie poprawiło warunki ekspozycji i przechowywania zbiorów. Natomiast umieszczenie funkcji pomocniczych muzeum takich jak: pracownie, magazyny, kasy, sale audiowizualne w obiektach Prochowni i obiekcie pod wałem pozwoliło na oczyszczenie wnętrza Arsenału z wtórnych podziałów i jego właściwą ekspozycję.
Realizacja projektu pozwoliła na unikalne w skali kraju zgromadzenie, zestawienie i opisanie różnych form sztuki fortecznej i militariów. Unikalność projektu polega także na jego powiązaniu z architekturą militarną i krajobrazem warownym twierdzy Zamość. Na bazie realizowanego projektu, wykorzystując istniejące zbiory, została utworzona wirtualna instytucja kultury. Wyjątkowość projektu wynika również z faktu, iż nie ma w Polsce drugiego takiego muzeum, w którym można byłoby prześledzić rozwój sztuki wojennej od XVI wieku do czasów II wojny światowej poprzez ekspozycję broni i wyposażenia żołnierzy.
Projekt jest dopełnieniem realizowanego w latach 2007 - 2009 projektu „Konserwacja, rewaloryzacja i adaptacja na cele kultury zespołów fortyfikacji Starego Miasta w Zamościu" oraz realizowanego równolegle w latach 2010 – 2014 projektu „Zamość miasto UNESCO, Pomnik Historii RP produktem turystycznym polskiej gospodarki” i stanowi zakończenie trasy turystyczno - edukacyjnej pozwalającej prześledzić rozwój fortyfikacji twierdzy Zamość.
Celem strategicznym projektu jest wzrost znaczenia Zamościa, jako jednego z głównych ośrodków życia kulturalnego Polski Wschodniej. Zamość jest miastem, w którym skupione są bardzo licznie zasoby dziedzictwa kulturowego Polski. O unikatowości Starego Miasta świadczy umieszczenie go na liście Światowego Dziedzictwa Kultury UNESCO, w rejestrze zabytków, a także uznanie za pomnik historii.
Realizacja projektu pozwoli wzmocnić funkcje kulturowe Starego Miasta, uatrakcyjnić Starówkę poprzez wykorzystanie obiektów dotychczas nieprawidłowo użytkowanych, stworzy impuls do następnych działań na rzecz rozwoju kultury i turystyki w mieście. Realizacja projektu wpisuje się w długofalowy proces stworzenia z miasta i regionu obszaru atrakcyjnego. Odnowione zabytki oraz muzeum stanowić będą nowe markowe produkty turystyki kulturowej.
Projekt ma pozytywny wpływ na wyrównanie szans osób niepełnosprawnych w dostępie do korzystania z infrastruktury publicznej. Wszystkie obiekty i przestrzenie ekspozycyjne są dostępne dla osób niepełnosprawnych. Obiekt Prochowni i parter Arsenału są dostępny dla niepełnosprawnych ze względu na usytuowanie w poziomie terenu, natomiast piętro Arsenału zostało udostępnione za pomocą windy wewnętrznej usytuowanej w miejscu wtórnej istniejącej klatki schodowej. Obiekt ekspozycyjny pod wałem kurtyny II-III posiada pochylnię i windę dla niepełnosprawnych.
Projekt realizowany był w latach 2010 – 2014. Całkowita wartość projektu wyniosła 27 646 230,27 PLN, dofinansowanie z Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego 20 000 000,00 PLN.
