W piątek 25 listopada w Muzeum Fortyfikacji i Broni Arsenał odbyła się konferencja popularno-naukowa Dzieci - najmłodsze ofiary wojny... inaugurująca w Zamościu uroczystości z okazji 80. rocznicy wysiedleń ludności Zamojszczyzny.
Podczas konferencji naukowcy przybliżyli historię wysiedleń. Pierwszą część spotkania rozpoczęła Agnieszka Jaczyńska z Zespołu Szkół Społecznych im. Unii Europejskiej w Zamościu pt. Niemiecka akcja wysiedleńcza na Zamojszczyźnie – model i realizacja. O Polakach ratujących polskie dzieci z Zamojszczyzny opowiadała dr Beata Kozaczyńska z Uniwersytetu Przyrodniczo-Humanistycznego w Siedlcach Dostać dziecko z Zamojszczyzny. Polacy na ratunek polskim dzieciom podczas wysiedleń na Zamojszczyźnie (1942-1943). Losy dzieci deportowanych do KL Auschwitz i na Majdanek przybliżyła dr Janina Kiełboń - Państwowe Muzeum na Majdanku: Dzieci Zamojszczyzny w obozach koncentracyjnych. O upamiętnieniach najmłodszych ofiar wysiedleń poza regionem zamojskim opowiedział Michał Durakiewicz z Ośrodek Brama Grodzka - Teatr NN w Lublinie: Wspólna pamięć - upamiętnienia najmłodszych ofiar wysiedleń poza regionem zamojskim.
Drugą część konferencji rozpoczęła Barbara Oratowska z Muzeum Narodowego w Lublinie, przedstawiając zebranym nie publikowane do tej pory Dokumenty Antoniego Kijka z Białowoli ze zbiorów Muzeum Martyrologii Pod Zegarem Oddział Muzeum Narodowego w Lublinie. Eugeniusz Hanjeko reprezentujący Tomaszowskie Towarzystwo Regionalne przybliżył historię wysiedleń na terenie powiatu tomaszowskiego w latach 1942-1943. Dr Jakub Żygawski z Archiwum Państwowego w Zamościu przedstawił zebranym: Materiały źródłowe dotyczące wysiedleń ludności Zamojszczyzny w zasobie Archiwum Państwowego w Zamościu.
Konferencję zakończyła dyskusja panelowa oraz wernisaż wystawy pt. Dzieci - najmłodsze ofiary wojny. W 80. rocznicę wysiedleń ludnosci Zamojszczyzny na piętrze zamojskiego Arsenału. Wystawa potrwa do 31 marca 2023 r.
Materiały konferencyjne udostępniono na zasadach wolnej licencji: Creative Commons Uznania autorstwa – Na tych samych warunkach (CC BY-SA) w ramach projektu „Dzieci – najmłodsze ofiary wojny. W 80. rocznicę wysiedleń ludności Zamojszczyzny” dofinansowanego ze środków Muzeum Historii Polski w Warszawie i Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego w ramach programu „Patriotyzm Jutra”.
